دارایی ها و اوراق بهادار توکنایز (توکن سازی) شده (قسمت اول)
خلاصه
مقاله به این میپردازد که چگونه فناوری بلاکچین امکان نمایندگی داراییهای فیزیکی را بهعنوان توکنهای دیجیتال فراهم میآورد و نقدینگی، دسترسی و فرصتهای سرمایهگذاری را افزایش میدهد. در این مقاله با مفاهیم زیر آشنا می شوید:
توکنیزه کردن: فرآیند تبدیل حقوق یک دارایی به یک توکن دیجیتال که میتواند بر روی بلاکچین ثبت شود. این امکان را فراهم میآورد که مالکیت جزئی و انتقال آسانتر داراییها صورت گیرد.
توکنهای دارای پشتوانه دارایی (ABTs): این توکنها ادعای دیجیتال بر روی داراییهای فیزیکی یا نامشهود مانند املاک یا کالاها هستند. آنها با ارتباط مستقیم به ارزش دارایی پایه، ثبات بیشتری را ارائه میدهند و در مقایسه با ارزهای دیجیتال سنتی، سرمایهگذاری مطمئنتری محسوب میشوند.
توکنیزه کردن اوراق بهادار: این موضوع به صدور توکنهایی اشاره دارد که مالکیت یک دارایی یا شرکت را نمایندگی میکنند و با استانداردهای مقرراتی سازگار هستند. توکنهایاوراق بهادار معمولاً با حقوقی مانند دریافت سود یا تقسیم درآمد همراه هستند که آنها را برای سرمایهگذارانی که به دنبال بازده پایدار هستند، جذاب میکند.
ویژگیهای توکنهای دارای پشتوانه دارایی عبارتند از:
دارای پشتوانه داراییهای واقعی: ABTs به داراییهای ملموس مانند طلا یا املاک مرتبط هستند و ارزش ذاتی و ثبات را تضمین میکنند.
مالکیت جزئی: توکنیزه کردن اجازه میدهد تا چندین سرمایهگذار مالکیت بخشهایی از داراییهای با ارزش بالا را داشته باشند و دسترسی به سرمایهگذاریهایی که قبلاً غیرقابل نقد کردن بودند، ممکن شود.
افزایش نقدینگی: امکان معامله آسانتر توکنها در پلتفرمهای غیرمتمرکز، نقد شوندگی داراییهای سنتی با نقدشوندگی پایین را افزایش میدهند.
شفافیت و امنیت: فناوری بلاکچین تضمین میکند که تمام تراکنشها بهصورت غیرقابل تغییر ثبت شوند و اعتماد بین مشارکتکنندگان افزایش یابد.
در این مفاله با کاربردهای زیر برای توکنهای دارایی ها آشنا می شویم:
املاک: توکنیزه کردن، مالکیت جزئی در املاک را تسهیل میکند و به سرمایهگذاران اجازه میدهد بدون نیاز به سرمایه زیاد، در پروژههای املاک سهام خریداری کنند.
کالاها: توکنها میتوانند مالکیت کالاهای فیزیکی مانند نفت یا طلا را نمایندگی کنند و از این طریق محافظی در برابر تورم و کاهش ارزش ارز فراهم آورند.
آثار هنری و کلکسیونها: آثار هنری با ارزش بالا میتوانند توکنیزه شوند و دسترسی گستردهتری به فرصتهای سرمایهگذاری در بازار هنر ایجاد کنند.
در نهایت نتیجهگیری میکنیم که داراییهای توکنیزه شده پتانسیل انقلاب در امور مالی سنتی را دارند، زیرا کارایی را افزایش داده، هزینههای مربوط به تراکنشها را کاهش داده و دسترسی به فرصتهای سرمایهگذاری را گسترش میدهند. با پیشرفت فناوری و تکامل مقررات، انتظار میرود پذیرش توکنهای دارای پشتوانه سنتی افزایش یابد و نحوه تعامل افراد و نهادها با داراییها و سرمایهگذاریها در آینده تغییر کند.
مقدمه
کلاس های دارایی سنتی شامل سهام، اوراق با درآمد ثابت و پول نقد است. دارایی های جایگزین دارایی های دیگری مانند املاک و مستغلات، واحدهای صندوق های تامینی، سهام خصوصی، کالاها و زیرساخت ها هستند. با استفاده از فناوری بلاک چین، اکثر دارایی های سنتی، چه فیزیکی و چه دیجیتال، می توانند “توکنیزه شوند”. بنابراین، یک توکن می تواند نمایانگر داراییهایی مانند سهام، اوراق قرضه، املاک و مستغلات، وام های مصرفی و حتی اثر هنر باشد.
توکن سازی عبارتست از نمایش دیجیتالی دارایی ها، خدمات یا فعالیت ها در شبکه های بلاک چین عمومی یا خصوصی. توکنهای به دست آمده قابل شناسایی، انتساب، تغییرناپذیر، قابل انتقال و قابل ردیابی در محیط بلاک چین خود هستند. هر توکن میتواند کد برنامه نویسی، قوانین داخلی خود را داشته باشد و تابع رژیم حقوقی متفاوتی باشد. گاهی اوقات، توکن ها دارای یک سیستم حاکمیتی هستند که در کد ایجاد شده است که آنها را قابل پیش بینی، مقیاس پذیر، خودکار و سازگار با تغییرات محیط می کند. با استفاده از منابع اطلاعاتی شفاف مبتنی بر فناوری های بلاک چین، آنها می توانند کارایی ایجاد کنند و نقدینگی، اعتماد و قابلیت ردیابی را بهبود بخشند. اگرچه یک توکن یک نمایش دیجیتالی در یک شبکه بلاک چین است، اما می تواند از طریق “اوراکلها” با اطلاعات غیر بلاک چینی فصل مشترک داشته و ارتباط برقرار کند. اوراکل برنامه ای است که برای استخراج، پردازش و ترکیب ایمن و قابل اعتماد اطلاعات خارجی در یک بلاک چین طراحی شده است. در نتیجه، به قراردادها و توکن های هوشمند اجازه میدهد تا از اطلاعات غیر بلاک چینی در برنامه نویسی خود استفاده کنند.
دارایی ها و اوراق بهادار توکن شده مستقل هستند و اساسا با ارزهای دیجیتال، توکن های کاربردی و توکن های بهادار متفاوت هستند. دومی نشان دهنده اشکال مختلف ارزش تولید شده در یک شبکه بلاک چین است و از نمایش دیجیتالی آنها جدایی ناپذیر است. در مقابل، دارایی ها و اوراق بهادار توکن شده نمایش دیجیتالی دارایی ها و اوراق بهادار خارج از زیرساخت بلاک چین هستند. داراییهای خارجی توکن شده به هم مرتبط هستند و کاملا به دارایی های پایهای خارج از زنجیره خود وابسته هستند. بنابراین، آنها ویژگی های ذاتی اصلی را حفظ می کنند و عناصر و ویژگی های جدیدی را از فناوری بلاک چین به دست می آورند.
از جمله برجسته ترین مزایای توکن سازی دارایی های سنتی، افزایش کارایی و کاهش هزینه، افزایش شفافیت و امنیت، انطباق و قابلیت ردیابی بهتر، بهبود نقدینگی و تسهیل نوآوری است. برخی از مزایا، مانند شفافیت، امنیت و قابلیت ردیابی، مستقیما از زیرساخت بلاک چین ناشی می شود. موارد دیگری مانند کارایی، انطباق، نقدینگی و نوآوری از امکان ایجاد قراردادهای هوشمند و ایجاد اکوسیستم با استفاده از زیرساخت بلاک چین ناشی می شود.
چندین صنعت قبلا پروژه های توکن سازی دارایی و اوراق بهادار را اجرا کرده اند. این مقاله در مورد کاربردها در بخش مالی ، املاک و مستغلات (املاک اجاره ای توکنایز شده) و کالاها (توکنهای کشاورزی/ غلات) بحث می کند
با توجه به فناوری بلاک چین و دفتر کل توزیع شده (DLT) که برای توکن سازی دارایی ها استفاده می شود، درک تفاوت بین ابزارها و پلتفرم های مبتنی بر بلاک چین ضروری است. هر پلتفرم بلاک چین مانند اتریوم، سولانا، زنجیره هوشمند بایننس، پلیگون، فرا و استلر از نظر هزینه، امنیت، سرعت تراکنش ها، قابلیت ردیابی و دسترسی ویژگی های متفاوتی دارند. بهترین تناسب یک دارایی توکن شده با یک پلتفرم به هدف و اهداف توکن سازی آن بستگی دارد.
توکن سازی دارایی ها سیستم جدیدی از نمایندگی و ثبت و انتقال اموال را معرفی می کند. بنابراین، درک چارچوب قانونی، سطح توسعه و اصلاحات نظارتی آینده بسیار مهم است. چارچوب نظارتی آزمایشی که در سال 2022 در اروپا اجرا می شود و سندباکس مالی موجود در بریتانیا، اسپانیا و سایر کشورها، ابتکارات امیدوارکننده ای برای جذب این تغییرات نوآورانه جهانی هستند.
این مقاله دارای ساختار زیر است. اول، مفهوم دارایی ها و اوراق بهادار توکن شده را توصیف می کند و شباهت ها و تمایز بین توکن های بهادار را مورد بحث قرار می دهد. در مرحله بعد، به بررسی مزایای بالقوه توکن سازی دارایی ها و اوراق بهادار سنتی میپردازد. سوم، فرآیند توکن سازی را ارائه می دهد، به طور خلاصه برخی از پلتفرم های توکن سازی را بررسی می کند و سپس نمونه هایی از دارایی های توکن شده فعلی و پروژه های اوراق بهادار را ارائه می دهد. در نهایت، روندهای آینده در توکن سازی را مورد بحث قرار می دهد و نتیجه گیری می کند.
اوراق بهادار توکن سازی شده
به گفته موگایار، توکن «واحد ارزشی است که یک سازمان [یا نهاد خصوصی] برای اداره مدل کسب و کار خود ایجاد می کند و قدرت بیشتری به کاربران خود برای تعامل با محصولات یا خدمات خود می دهد». توکن ها می توانند اهداف متعددی داشته باشند زیرا نشان دهنده حقوق استفاده از محصول یا حقوق مالکیت مرتبط با ارزش ذاتی هستند. آنها قابل شناسایی، انتساب، تغییرناپذیر، قابل انتقال و قابل ردیابی در محیط ها/اکوسیستمها و بازارهای ایجاد شده برای آنها هستند. هر نوع توکن کد برنامه نویسی و رژیم قانونی قابل اجرای خود را دارد. توکن ها به پروتکل ها و اجماع بین طرفین در کدگذاری پاسخ میدهند. گاهی اوقات، آنها یک سیستم حاکمیتی در کد ایجاد می کنند که آنها را قابل پیش بینی، مقیاس پذیر، خودکار و سازگار با تغییرات محیط می کند. برخلاف رجیستری های متمرکز، توکن ها می توانند راندمان بالایی ایجاد کنند و نقدینگی، اعتماد و قابلیت ردیابی را با استفاده از منابع اطلاعاتی شفاف مبتنی بر فناوری های بلاک چین بهبود بخشند.
توکن سازی فرآیند یا سیستمی برای ذخیره، ثبت و انتقال پذیر نمودن توکن هایی است که نشان دهنده حقوق مالکیت بر دارایی های دیجیتال یا فیزیکی یا حقوق ارائه فعالیت ها است. این فرآیند از طریق سیستم های DLT مجوز محور (DLT مجاز یا خصوصی) یا بدون مجوز(DLT غیر مجاز یا عمومی یا بلاک چین) کار می کند، که به عنوان سیستم هایی برای انتقال اطلاعات شفاف و ارزشمند از طریق توکن ها عمل می کنند (چن 2018; کونگ و او 2019). بنابراین، توکن سازی فرآیند نمایش دیجیتالی داراییها، خدمات یا فعالیت ها در شبکه های بلاک چین عمومی یا خصوصی است. به عبارت دیگر، داشتن یک توکن از یک دارایی توکن شده، نشان دهنده مالکیت تمام یا بخشی از دارایی پایه ثبت شده در زیرساخت DLT بلاک چین است.
مالک یا سرمایه گذار سند یا کد نمایندۀ دارایی توکن شده (توکن) را در یک آدرس خصوصی (کیف پول) نگه می دارد. سرمایه گذار مالک توکن است و معمولا متولی آن است مگر اینکه شخص ثالثی این سرویس قراردادی را ارائه دهد. سرمایه گذاران میتوانند توکن را به صورت مستقیم و همتا به همتا (P2P) یا از طریق بازارهای متمرکز یا غیرمتمرکز در صورتی که قوانین و مقررات مربوط به دارایی اساسی اجازه دهد، معامله کنند.
توکن سازی می تواند با هر داراییای رخ دهد.
- دارایی های مالی سنتی؛
- املاک و مستغلات؛
- انرژی های تجدیدپذیر، اعتبارات انتشار کربن و “تامین مالی سبز” از طریق توکن هایی مانند “Climatecoin”؛ و
- منابع معادن.
برخی از موارد استفاده به بلاک چین ها برای اتصال، دریافت و ارسال اطلاعات به برنامه ها و سیستم های غیر بلاک چین نیاز دارند. اوراکل پلی است که بلاک چین ها را به سایر محیط های اطلاعاتی متصل می کند، چه مبتنی بر بلاک چین باشد و چه نباشد. اوراکل برنامه ای است که اطلاعات دنیای واقعی در مورد رویدادها، افراد و هویت ها را نظارت، مدیریت و تأیید می کند. این اطلاعات داده های خارج از زنجیره ای را تشکیل می دهد که قراردادهای هوشمند در ابتدا به آنها دسترسی ندارند. بنابراین، اوراکل ها به عنوان واسطه ای عمل می کنند که پیوند لازم بین داده های دنیای واقعی و اکوسیستم های بلاک چین را فراهم می کند و یک فید داده قابل اعتماد برای قراردادهای هوشمند فراهم می کند. فید داده ای که توسط اوراکل ها به قراردادهای هوشمند ارائه می شود، آنها را قادر می سازد تا هر گونه اطلاعاتی را که بر دارایی های مجاور یا تغییر دارایی توکن شده تأثیر می گذارد، نظارت کنند. این وضعیت امکان اجرای خودکار و غیرمتمرکز کد برنامه ریزی شده در قراردادهای هوشمند را فراهم می کند.
اوراکلها می توانند قراردادهای هوشمند را تقویت کنند و کاربرد آنها را در بسیاری از سناریوهای مختلف و پیچیده امکان پذیر کنند. نمونه هایی از اوراکل ها و تعامل قرارداد هوشمند شامل آزاد کردن پرداخت های بیمه پرواز پس از لغو پرواز، اجازه فراخوان افزایش سرمایه (margin call) در وام های دارایی توکن شده بر اساس تغییرات قیمت در بازارهای دارایی سنتی مانند بورس اوراق بهادار نیو یورک و پرداخت در قراردادهای هوشمند و خودکار بر اساس نتیجه رویدادهای ورزشی است.
برای تراکنش های مالی، اوراکل های هویت می توانند تراکنش های سرمایه گذاران غیر معتبر را از کسانی که در لیست سفید (فهرستی از سرمایه گذاران از قبل بررسی و تایید شده) نیستند و یا متعلق به لیست سیاه (لیستی از سرمایه گذاران که قبلاً بررسی شده و رد شده اند) هستند، مسدود کنند. اوراکلهای هویت می توانند گروه های سنی خاصی مانند افراد زیر 18 سال و ساکنان کشورهای خاص را مسدود کنند. اوراکلها حتی می توانند تراکنش ها را به کاربران تأیید شده با شناسهای که الزامات انطباقی مانند احراز هویت مشتری (KYC)، مقررات عمومی حفاظت از داده ها (GDPR) و مبارزه با پولشویی (AML)، محدود کنند.
اگرچه اوراکل ها می توانند با خیال راحت و قابل اعتماد رویدادهای دنیای واقعی را تجزیه و تحلیل کنند، اما برخی از تهدیدها وجود دارد. اگر منبع داده خارج از بلاک چین دستکاری، تغییر، حذف یا معیوب باشد، فرآیند قرارداد هوشمند به دلیل استفاده از داده های نادرست نادرست خواهد بود. نه به یک مشکل کدگذاری در قرارداد هوشمند. این موضوع به ریسک اوراکل اشاره دارد. حل آن به یک روش و منابع شفاف، یک دنباله داده قابل حسابرسی و قراردادهای هوشمند با تکیه بر اوراکل های مبتنی بر اجماع به جای یک اوراکل نیاز دارد. یک اوراکل مبتنی بر اجماع از بسیاری از اوراکل های توزیع شده و متصل تشکیل شده است. بنابراین، بسیاری از منابع داده ای را برای شناسایی و حذف نقاط پرت و کاهش ریسک اوراکل مقایسه می کند.
اگرچه بسیاری از مفهوم اوراق بهادار توکن شده و توکن های بهادار به جای یکدیگر استفاده می کنند، اما تفاوت های مهمی بین آنها وجود دارد. اوراق بهادار توکن شده و توکن های بهادار دارایی های دیجیتالی هستند. هر دو مزایایی نسبت به اوراق بهادار سنتی ارائه می دهند، اما تفاوت به دارایی پایه بستگی دارد. دارایی ها یا اوراق بهادار توکن شده یک نمایش دیجیتالی تعبیه شده در بلاک چین از دارایی ها یا اوراق بهادار در دنیای واقعی هستند. در مقابل، توکن های بهادار یک دارایی یا اوراق بهادار را نشان نمی دهند، بلکه یک اوراق بهادار ایجاد شده جدید را تشکیل می دهند.
توکن های بهادار، توکن های بومی بلاک چین هستند که خارج از بلاک چین وجود ندارند (اسمیت، ماناسی، بندیتی، یوشیدا و ووگل 2019). توکن های بهادار که اوراق بهادار دیجیتال (NDS) نیز نامیده می شوند، به طور منحصر به فردی قابل برنامه ریزی هستند. هر توکن بهادار بسته به عملکردهای برنامه ریزی شده آن می تواند متفاوت از سایرین عمل کند. به عنوان مثال ، هر کدام می توانند ویژگی ها و حقوق مالکیت منحصر به فردی داشته باشند. با توجه به اینکه توکن های بهادار، اوراق بهادار مالی هستند، در ابتدا باید سطوح سختگیرانه تری از انطباق و تأییدیه های نظارتی را برآورده کنند. بنابراین، هر توکن بهادار باید توسط قوانین اوراق بهادار مربوطه در حوزه های قضایی که در آن صادر و به بازار عرضه می شود، کنترل، معامله و پردازش شود. جدول زیر توکنهای بهادار و اوراق بهادار توکن شده را مقایسه می کند.
منبع:
Benedetti, H. and Rodríguez-Garnica, G. (2023), “Tokenized Assets and Securities”, Baker, H.K., Benedetti, H., Nikbakht, E. and Smith, S.S. (Ed.) The Emerald Handbook on Cryptoassets: Investment Opportunities and Challenges, Emerald Publishing Limited, Leeds, pp. 107-121.